ید درمانی چیست؟

ید رادیواکتیو یک روش درمانی برای درمان سرطان غده تیرویید بکار می رود. ید بصورت نوشیدنی یا کپسول مصرف و جذب بدن می شود و  با استفاده از پرتوها سلولهای سرطانی را از بین می برد. در این مقاله قصد داریم یکی از و خدمات مرکز پزشکی هسته ای بیمارستان کوثر یعنی ید درمانی را به شما معرفی کنیم. مرکز پزشکی هسته ای بیمارستان کوثر یکی از بهترین مراکز تصویربرداری هسته ای در شیراز می باشد که انواع تصاویر هسته ای را انجام می دهد.

درمان سرطان تیروئید با ید درمانی

این درمان با تجویز ماده رادیواکتیور ید 131 به صورت خوراکی می باشد. سرطان تیرویید شایعترین کنسر سیستم مترشحه داخلی است .درمان این بیماری با جراحی شروع می شود و معمولا با تجویز ید رادیواکتیو 131 ادامه می یابد.

مقدار ید 131 تجویز شده توسط پزشک متخصص تعیین می گردد و در بیماران پر خطر ممکن است تجویز ید 131 چندین بار تکرار شود.

کاربرد ید درمانی چیست؟

یکی از کاربردهای ید 131 در بیماران با سابقه کنسر تیرویید نوع پاپیلاری یا فولیکولار می باشد. ید 131 جذب بافت های سرطانی تیرویید باقی مانده یا متاستاز های با منشا بافت سرطانی تیروئید می شوند و آن را تحت تابش قرار داده از بین می برند.

آمادگی ید درمانی:

1. از تاریخ  (ذکر شده در زمان نوبت دهی) مصرف قرص لوتیروکسین قطع شود(قرص لوتیروکسین نباید یک ماه قبل از بستری  مصرف شود.)
2. از تاریخ (ذکر شده در زمان نوبت دهی) مصرف قرص لیوتیرونین هر 12 ساعت یک عدد شروع  شود و در تاریخ  (ذکر شده در زمان نوبت دهی) قطع گردد.
3. از یک هفته قبل از تاریخ بستری قرص ویتامین C (جوشان 1000 واحدی)روزی یک عدد تا دو هفته بعد از یددرمانی مصرف گردد.
4. در صورت انجام تصویربرداریCT با ماده حاجب حداقل1 ماه از تاریخ انجام آن گذشته باشد.
5. از 4 ساعت قبل از تجویز خوراکی پرتو داروی ید-131 ناشتا باشید. 
6. امکان ملاقات حضوری در زمان بستری وجود ندارد.
7. در صورت استفاده از داروی کلسیم آن را قطع نکنید.
8. در صورت وجود هر نوع بیماری از قبل به پزشک خود اطلاع دهید و در صورت مصرف دارو به انداه کافی همراه خود بیاورید.

مدارک مورد نیاز جهت پذیرش بیماران ید درمانی

• گزارش پاتولوژی جراحی تیروئید
• اسکن ، تصویربرداری ها و سونوگرافی های انجام شده و گزارش آنها
• تست بارداری 3 روز اخیر (جهت خانم ها درسنین باروری)
• تقاضای دریافت ید که توسط پزشک نوشته شده است.
• کپی جواب آزمایشات درخواستی که یک هفته قبل از بستری شدن انجام شده است(انجام آزمایش  TSH ,Tg,Tg Abیک هفته قبل از تاریخ بستری در آزمایشگاه بیمارستان کوثر در بیماران نوبت اول بستری).

وسایل مورد نیاز در زمان بستری شدن ید

• آبمیوه ،آب معدنی ، دوغ ، نوشابه آدامس وآبنبات ترش به میزان کافی به همراه داشته باشید.
• وسایل حمام، حوله ،خمیر دندان، مسواک و سشوار به همراه داشته باشید.

روز مراجعه جهت بستری تا ساعت 9 صبح صبحانه طبق رژیم تان مصرف کنید و در تاریخ و ساعت اعلام شده توسط بخش در مرکز جهت بستری حضور داشته باشید.                                                                                      شماره تماس بخش پزشکی هسته ای:36141951

ید درمانی چگونه انجام می شود؟

نیم ساعت قبل از دریافت ید 131 توسط پرستار یک عدد قرص ضد تهوع به شما داده می شود ،لطفا مصرف نمایید .

ید 131 به صورت مایع خوراکی در ویال های کوچک در حفاظ سربی قرار گرفته است به شما داده می شود . با مکیدن  نی که به سوزن متصل است و در ویال دارو قرار گرفته است دارو وارد دهان می گردد و سپس خورده می شود.

نکاتی که لازم است بعد از دریافت ید131 در بیمارستان کوثر و حین بستری رعایت نمایید:

• بعد از خوردن ید  به اتاق خود مراجعه نمایید وفقط  نصف لیوان آب  می توانید میل کنید نه بیشتر . سپس تا 2 ساعت بعد از خوردن ید 131 نباید غذا و آب میل کنید .
• در طول مدت زمان بستری، مایعات فراوان بنوشید. بهتر است نوشیدن مایعات، به مقدار کم ولی در تعداد دفعات زیاد باشد همچنین  مثانه خود را به صورت مکرربه منظور کاهش پرتوگیری  تخلیه نمایید.
• بهتر است روزی دوبار (صبح و عصر) دوش بگیرید و هر بار لباس خود را تعویض نمایید. نیاز به تعویض حوله در هر بار دوش گرفتن نمی‌باشد. از مواد شوینده (صابون و شامپو) نیز می‌توانید استفاده نمایید.
• مهم: حتما قبل از رفتن به حمام پرستار را مطلع نمایید. زمان دوش گرفتن 10 دقیقه کافی می باشد .لطفا از حمام گرفتن طولانی مدت پرهیز نمایید .
• بعد از هر بار استفاده از سرویس بهداشتی، دو بار سیفون را بکشید.
• پرستار از طریق دوربین مدار بسته شمار تحت نظر دارد. در صورتیکه نیاز به ارتباط با پرستار دکمه زنگ احضار پرستار را فشار دهید. یا با شماره داخلی 1967 نیز می توانید با پرستار  تلفنی صحبت نمایید.
• در سرویس بهداشتی نیز زنگ احضار پرستار قرار داده شده تا در موارد اضطراری دکمه را فشار دهید .
• بعد از صرف هر وعده غذایی ظروف و باقی مانده غذا را در سطل قرار داده شده در  راهرو بیندازید..
• در اتاق نیز سطل زباله های خشک و تر قرار داده شده است .لطفا زباله های خشک ( مانند لباس یکبار مصرف ،بطری خالی و...) و زباله  تر (دستمال خیس ، پوست میوه )  را تفکیک نمایید.
• داخلی 1951 الی 1952 نیز شماره پذیرش بخش می باشد.

 تاثیرات ید درمانی در بارداری و نوزادان

1- درمان با ید برای خانم های باردار ممنوع می باشد. انجام تست بارداری 72 ساعت قبل از انجام درمان جهت خانم ها  در سنین باروری ضروری است. در صورتی که باردارید یا مشکوک به بارداری هستید به مسئول بخش اطلاع دهید.

2-درمان با ید-131 در خانم های شیرده ممنوع می باشد. درصورت شیر دادن به فرزند، از دوماه  قبل از درمان شیردهی باید قطع شود. شما بعد از درمان نیز هرگز نمی توانید به این فرزندتان شیر دهید.

رژیم غذایی ید درمانی(چه غذاهایی مانع جذب ید می شود)

رژیم غذایی ذکر شده در زیر را دو هفته قبل از بستری از تاریخ (ذکر شده در زمان نوبت دهی) رعایت کنید.

• از نمک ید داراستفاده نشود .(از نمک بدون ید مانند نمک دریا می توانید استفاده کنید.)
• لبنیات شامل ماست ، شیر، بستنی، پنیر، کره مصرف نشود.(به مقدار خیلی کم برای صبحانه اشکال ندارد)
• زرده تخم مرغ(سفیده تخم مرغ مشکلی ندارد)
• غذا های دریای مانند ماهی و میگو و کنسرو ماهی استفاده نشود.
• قرص و شربت های مولتی ویتامین،ضد سرفه و خلط آور و قرص آمیودارون استفاده نگردد.
• سوسیس ، کالباس ، همبرگر و پیتزا مصرف نشود.
• آجیل ، قهوه ، شکلات و انواع سس ها مصرف نشود.
• کلیه کمپوت ها و کنسرو ها مصرف نشود.
• نان های کارخانه ای مانند نان ساندویچی، نان تست مصرف نگردد. (تر جیحا از نان سنگک استفاده شود.)

 فرایند انجام ید درمانی در شیراز:

با همراه داشتن مدارک پزشکی شامل آزمایشات ،سونوگرافی و پاتولوژی در بخش پزشکی هسته ای حضور یابید.مدارک پزشکی توسط پزشک متخصص بررسی می گردد و باتوجه به آن میزان دوز ید 131 تجویز می گردد.

با توجه به میزان ید  تجویز شده درمان به صورت سرپایی یا بستری انجام می شود. 

بعد از انجام مراحل پذیرش بستری و تشکیل پرونده که تمام این مراحل حدود 2 الی 3 ساعت به طول می انجامد بیمار به بخش بستری ید درمانی واقع در زیززمین بخش پزشکی هسته ای راهنمایی می گردد.

آموزش های لازم توسط پرستار به بیمار و همراه بیمار در مورد نکات حفاظتی ، نحوه تجویز ونکات مهم در حین بستری  ارایه می گردد.

بعد از تجویز ید 131به صورت خوراکی در اتاق دریافت ید 131 ، بیماربه اتاق خصوصی مراجعه می نماید.

مدت زمان بستری ید درمانی

بستری معمولا 48 ساعت پس از دریافت ید می باشد سپس میزان پرتوساطع شده از بدن بیمار توسط مسئول فیزیک بهداشت با دستگاه اندازه گیری می شود ،در صورتیکه به میزان استاندارد رسیده باشد بیمار ترخیص می گردد.

مراقبت های بعد از ید درمانی

از آنجایی که فرآیند درمان بیماری شما با ید- 131 انجام گرفته است هم بطور مستقیم و هم از مایعاتی که از بدن شما خارج می شود (ادرار، مدفوع، آب دهان وبینی ، خون و...) پرتو یونساز خارج می شود لذا جهت حفظ سلامت خود و دیگران ضروریست تا پایان درمان و مدتی پس از آن نکات ایمنی زیر را رعایت کنید.

رعایت فاصله پس از ید درمانی

• فاصله 2 متر را با افراد خانواده و بزرگسالان رعایت کنید و تا حد امکان مدت زمان ارتباط را کوتاه کنید.
• حداقل فاصله 3 متر را ازکودکان و خانم های باردار به مدت 10 روز رعایت کنید. (ترجیحا با آن ها مواجهه نداشته باشید)
• و از بوسیدن و در آغوش کشیدن کودکان خودداری کنید.
• به مدت یک هفته در اتاق جداگانه بخوابید.

آشپزی و ظروف غذا پس از دریافت ید

• در هفته ی اول ترجیحا آشپزی نکنید اما درصورت آشپزی حتماً دستکش پلاستیکی و ماسک بپوشید و غذا را نچشید.
• ظروف غذای شما جدا باشد وآنها را جدا از سایر ظروف بشویید، همچنین غذای مصرفی خود را با دیگران تقسیم نکنید.

نحوه ی شستشو پس از ید درمانی

• روزانه یک مرتبه استحمام کنید و پس از استحمام، حمام را با آب شستشو دهید.
• لباس های خود را به خصوص آنهایی که با بدن تماس دارند را روزانه عوض کنید و پس از 1 هفته جدا از سایر لباس ها بشویید.
• حوله و ملحفه ورویه بالشت خود را 1 هفته پس از ترخیص دو مرتبه بشویید و سپس به طور معمول استفاده کنید.
• پس از استفاده از توالت دوبار سیفون بکشید و دست های خود را خوب بشویید.
• در صورت هرگونه برون ریزی مانند استفراغ یا خونریزی در این مدت، ترجیحاً تمام مواد را با دستمال کاغذی جمع کرده و در توالت
• ریخته و سیفون بکشید، سپس محل را خوب با آب بشویید.

بارداری پس از دریافت ید

• خانم ها به مدت 6 ماه از باردار شدن جلوگیری کنید و بعد از آن در این خصوص با پزشک خود مشورت کنید.
• آقایان به مدت 3 ماه از اقدام به بچه دار شدن جلوگیری کنید و بعد از آن با پزشک خود مشورت کنید.
• از روابط جنسی به مدت 2 هفته پرهیز کنید.

استفاده از وسایل نقلیه

• پس از ترخیص از بیمارستان از وسیله نقلیه خصوصی جهت رفتن به منزل استفاده کنید.
• هنگام مراجعت به منزل پس از ترخیص، لطفا همراه رانندگی کند و بیمار صندلی عقب سمت شاگرد بنشیند تا بیشترین فاصله با همراه رعایت شود.
• از مسافرت های درون شهری و برونشهری با وسایل نقلیه عمومی خودداری کنید.

حضور در اماکن عمومی پس از دریافت ید 131

• تاحد ممکن از حضور در اماکن عمومی(سینما،مسجد، بازار) در هفته اول بعد از ترخیص خودداری کنید.
• فقط در صورتی می توانید از منزل خارج شوید که در محیطی خلوت مانند پارک و ....که بتوانید فاصله را رعایت کنید و از نشستن در کنار سایرین خودداری نمایید.

مصرف دارو و مراجعه به پزشک  بعد ازترخیص

• از روز ترخیص مصرف قرص لوتیروکسین را طبق دستور پزشک غدد خود و با مقدار دوز تعیین شده ایشان شروع کنید.
• در صورتی که دچار کاهش موقت حس چشایی یا تورم غدد بزاقی شدید، از مواد ترش استفاده کنید.
• در تاریخ تعیین شده توسط بخش  جهت انجام اسکن به بخش پزشکی هسته ای مرجعه کنید.
• دو ماه بعد از ترخیص آزمایش TSH انجام شودو با جواب جهت ویزیت متخصص پزشکی هسته ای به بخش مراجعه کنید.

انجام اسکن بعد از دریافت ید

تاریخ و ساعت انجام اسکن در زمان ترخیص توسط پرستار به شما اعلام خواهد شد. در صورتیکه یبوست دارید از ملین یا رژیم  غذایی با سیزیجات، روغن زیتون و سوپ بیشتر استفاده کنید تا در روز انجام اسکن کیفیت تصویر شما بهترشود و نیازبه گرفتن تصاویر تاخیری نباشد.

عوارض بعد از ید درمانی 

• ممکن است بعد از خوردن ید، دچار گلو درد، گرفتگی صدا ، التهاب گوش یا گلو شوید. نگران نباشید، این مشکل با استفاده از آدامس یا آبنبات ترش (که سبب ترشح غدد بزاقی  می‌شوند) حل می‌شود و بهتر خواهید شد.در صورتیکه با این اقدامات بهتر نشدید به پرستار اطلاع دهید تا به شما دارو داده شود. 

•  در صورت داشتن حالت تهوع به پرستار بخش اطلاع دعید تا قرص ضد تهوع به شما داده شود.

•  ممکن است علاوه برعوارض گفته شده دچار خشکی چشم یا کاهش حس چشایی  یک هفته بعد از دریافت ید 131شوید. 

 مدت زمان قرنطینه پس از دریافت ید:

پس از در یافت ید به مدت 2 روز در بیمارستان بستری و قرنطینه می باشید و پس از ترخیص به مدت 10 روز فاصله 2 متر را با افراد خانواده و بزرگسالان و حداقل فاصله 3متر را ازکودکان و خانم های باردار رعایت بفرمایید.

آیا ید درمانی باعث ریزش مو میشود؟

ید درمانی در شیراز:

 در بخش ید درمانی بیمارستان کوثر شیراز، 6 اتاق بستری برای بستری بیماران گرامی در نظر گرفته شده است که هر اتاق دارای اسپلیت، تلویزیون، یخچال، سرویس بهداشتی، حمام، تلفن، زنگ احضار پرستار، می‌باشد.

 در هر اتاق یک دوربین مداربسته وجود دارد، که از این طریق پرستار بخش می‌تواند بدون حضور در کنار شما، از سلامت و ایمنی شما بیمار گرامی اطمینان حاصل کند.

 در طول مدت بستری، ارتباط شما با پرستار از طریق تلفن می‌باشد.

 فیلم ید درمانی

نوبت دهی ید در مانی در شیراز:

جهت اخذ نوبت یددرمانی سرطان تیرویید لازم است به صورت حضوری با همراه داشتن مدارک پزشکی و درخواست دریافت ید131 از پزشک معالج به بخش پزشکی هسته ای بیمارستان کوثر صبح ها از ساعت 9صبح تا 11 شنبه تا چهارشنبه مراجعه نمایید تا پزشک متخصص شما را ویزیت نموده و با توجه به شرایط بیمار(تاریخ جراحی و قطع دارو ) تاریخ بستری تعیین گردد.